Zastupnici Skupštne Kantona Sarajevo danas su na online sjednici usvojili Nacrt zakona o sprečavanju nepotizma i stranačkog zapošljavanja u organima javnog sektora u Kantonu Sarajevo.
Tim zakonom se sprečava rad pod rukovodstvom bliskog srodnika i drugi slučajevi sukoba interesa te se zabranjuje nepotizam i stranačko zapošljavanje u organima uprave, javnim preduzećima, javnim ustanovama i pravnim subjektima čiji je osnivač Kanton Sarajevo.
Ministrica pravde i uprave KS Lejla Brčić je podsjetila da se u izvještajima Evropske komisije iz 2019. ali i 2020. godine pored ostalog navodi da „politički uticaj u postupcima zapošljavanja i unaprjeđenja sistematski ostaje na svim nivoima, uz nedostatak transparentnosti kod imenovanja konkursnih komisija“.
"S ciljem izrade Nacrta zakona koji bi bio usklađen sa međunarodnim standardima i zakonima koji su na snazi u državama članicama Evropske unije, Ministarstvo pravde i uprave provelo je sveobuhvatno istraživanje i analizu međunarodnih i pravnih akata država članica Evropske unije, koji se odnose na sprječavanje nepotizma i stranačkog zapošljavanja u organima javnog sektora", navela je ministrica Brčić.
Ustanovljeno je, kazala je, da je u nekoliko država članica Evropske unije (Slovačka, Estonija, Bugarska), kao i u Ukrajini, zabranjen rad pod rukovodstvom bliskog srodnika u organima javnog sektora.
Primjera radi, Zakon o državnoj službi Bugarske propisuje da se za državnog službenika ne može postaviti lice koje bi bilo u hijerarhijskom odnosu upravljanja i nadzora sa bračnim partnerom, srodnikom u pravnoj liniji bez ograničenja, srodnikom u pobočnoj liniji do četvrtog stepena srodstva i srodnikom po tazbini do četvrtog stepena srodstva.
Ostale navedene države Evropske unije, kao i Ukrajina, regulišu na sličan način zabranu rada pod rukovodstvom srodnika.
Nacrtom zakona, u članu 5. je, između ostalog, propisano da “zaposlenik ne može biti primljen u radni odnos pod neposrednim rukovodstvom bliskog srodnika”, te “ako je zaposlenik organa državne službe zatečen da radi pod neposrednim rukovodstvom bliskog srodnika u momentu stupanja na snagu ovog zakona ili na mjesto neposredno pretpostavljenog bude raspoređen njegov bliski srodnik, zaposlenik se premješta na isto ili slično radno mjesto u drugoj organizacionoj jedinici ili drugom organu državne službe za koje su potrebni isti uslovi za obavljanje poslova i ista plata”.
U slučaju da ne postoji mogućnost premještaja, odnosno raspoređivanja zaposlenik nastavlja da radi na svom radnom mjestu do sticanja uslova za premještaj, odnosno raspoređivanje o čemu je dužan voditi računa rukovodilac organa državne službe ili drugog organa javnog sektora.
"Ističemo da je i pitanje premještaja, odnosno raspoređivanja zatečnih zaposlenika iz naprijed navedenog člana 5. Nacrta zakona na sličan način propisano u pojedinim državama Evropske unije, kao i Ukrajini", rekla je Brčić.
Pri izradi Nacrta zakona uzete su u obzir smjernice iz Rezolucije i Preporuke Kongresa lokalnih i regionalnih vlasti Vijeća Evrope, u kojima, između ostalog, Kongres poziva države članice da uvode kanale za prijavu favorizma ili sukoba interesa u procesima zapošljavanja, da uvode strukture za upravljanje integritetom, koji bi istraživali slučajeve iz oblasti favorizma i nepotizma.
Ministrica Brčić je navela da se u skladu sa navedenom rezolucijom i preporukom Kongresa lokalnih i regionalnih vlasti Vijeća Evrope, u Poglavlju IV Nacrta zakona predviđa mehanizam prijave protiv nosioca javne funkcije koji je omogućio zaposlenje ili promjenu radnopravnog statusa suprotno odredbama ovog zakona.
Što se tiče domaćeg zakonodavstva, uzete su u obzir odredbe Zakona o zabrani diskriminacije, odnosno odredbe člana 5. navedenog zakona koji, između ostalog, propisuje da se zakonske mjere i radnje neće smatrati diskriminacijskim kada se svode na nepovoljno razlikovanje ili različito postupanje ako su zasnovane na objektivnoj i razumnoj opravdanosti.
Određene mjere neće se smatrati diskriminacijskim kada se njima ostvaruje legitiman cilj i ako postoji razuman odnos proporcionalnosti između sredstava koja se koriste i cilja koji se nastoji realizirati.
Ministrica Brčić je navela i to da je Nacrt zakona u skladu i sa Zakonom o sukobu interesa u organima vlasti u Federaciji Bosne i Hercegovine, a pojedina rješenja koja Nacrt zakona predviđa (sukob interesa u toku rada, rad pod rukovodstvom bliskog srodnika) propisana su i Zakonom o državnoj službi Brčko Distrikta.
"S obzirom na opredjeljenje Vlade Kantona Sarajevo na transparentan rad i borbu protiv korupcije, ovaj zakon je jedan od ključnih koraka u pravcu transparetnosti. Njime se utvrđuje zabrana nepotizma i stranačkog zapošljavanja čime se pokazuje i iskazuje spremnost Vlade Kantona Sarajevo na transparentnost i isključivanje bilo kojeg oblika sukoba interesa u procesu zapošljavanja u državnoj službi u Kantonu Sarajevo", zaključila je ministrica pravde i uprave Lejla Brčić.
Članovi Vlade TK neće više zapošljavati familiju
Članovi Vlade Tuzlanskog kantona su obavezani da za vrijeme trajanja svog mandata ne zapošljavaju bliske srodnike, odlučeno je juče.
Zabrana zapošljavanja se odnosi na srodnike u pravoj liniji ili pobočnoj liniji do drugog stepena srodstva, bračnih, vanbračnih drugova, te tazbinskih srodnika do drugog stepena u kantonalnim organima uprave i drugim kantonalnim institucijama čiji je osnivač ili suosnivač Tuzlanski kanton.
Kako je rečeno, ovo je simbolički čin, ali prvi ovakav čin u Bosni i Hercegovini i početak velikog zaokreta u smislu obaveze za članove Vlade.
Kadrija Hodžić, premijer TK, podsjetio je da se BiH nalazi u skupini zemalja koje su globalno i u kontinuitetu na dnu ljestvice. Ovaj korak je najavljena borba vlasti protiv korupcije, ističe.
Ali ta odluka nije jedina novost. Vlada je zatražila od svih rukovodilaca kantonalnih organa uprave i drugih kantonalnih institucija čiji rukovodioci i drugi zaposlenici koriste službena vozila za obavljanje službenih poslova da ih koriste na način i u svrhu kako je to propisano Uredbom o uvjetima i načinu korištenja i održavanja službenih putničkih vozila i kontroli utroška goriva u kantonalnim organima.
